Yeni Nesil Xabze Kuralları / 13.04.2011
Bir arada yaşamanın yolunu ve yordamını düzenleyen görgü kuralları her kültürde farklılık gösterir; temelde o toplumun hayata bakışını yansıtır ve toplumsal değişime paralel olarak yeni biçimler alır.
Son yıllarda teknoloji o kadar hızlı gelişti ki hayatımıza giren cep telefonu ve bilgisayarların değiştirdiği davranışlarımızın hangisinin nezaket kuralları içinde hangisinin dışında olduğunu bile fark edemedik.
Anlıyorum ki çoğumuz içinde yaşadığımız dönemdeki görgüsüzlükten rahatsızlık duymaktayız.
1. Bir toplantı sırasında bilgisayarda kendiişlerini yapmak görgüsüzlüktür.
2. Bir toplantıda, sinema ya da konser gibi bir ortamda cep telefonunu sessize almamak görgüsüzlüktür.
3. Bir toplantıda cep telefonuyla zorunlu bir mesaj yazılabilir ya da beş on saniyeyi geçmeyecek bir görüşme yapılabilir; ama bunu tekrarlamak görgüsüzlüktür.
4. Bir toplantıda, arkadaş ve aile buluşmasında cep telefonuyla "oynamak" görgüsüzlüktür.
5. Toplantıyı yönetenlerin toplantıyı gereğinden fazla uzatmaları, toplantıya katılanların zamanını boşa harcamak demektir; görgüsüzlüktür.
7. Randevu almış birisini kabul ettikten sonra onu bekletip başka işlerle ilgilenmek görgüsüzlüktür.
9. Bir yöneticinin toplantıyı ya da bir iş görüşmesini ast-üst ilişkisi çerçevesine sokup insanları sindirmesi, korku salması görgüsüzlüktür.
10. E postalarda baştan savma ve laubali bir dil kullanmak görgüsüzlüktür.
11. Toplantıyı başka bir iş nedeniyle bölmek, insanları bekletmek görgüsüzlüktür.
12. Bir toplantıyı, son anda, çok zorunlu bir sebep olmaksızın iptal etmek görgüsüzlüktür.
13. Önceden iptal olmuş toplantıları katılımcılara zamanında bildirmemek görgüsüzlüktür.
14. Toplantıda gruptan koparak yanındakiyle konuşmak, fısıldamak görgüsüzlüktür.
Bazı ünlü sosyologlar nezaket kurallarının sanal dünyada da geçerli olduğunu düşünüyorlar. Bizim listemize onların katkılarını da eklemek istedim.
16. Fotoğraf albümlerinizdeki kişileri kendilerine sormadan yayınlamak ya da isimlendirmek görgüsüzlüktür.
17. Sosyal paylaşım sitelerinde, açık olarak arkadaşlarınızla sohbet etmek görgüsüzlüktür.
18. Resmi ilişki içinde olduğunuz insanlarla sanal âlemde gereksiz bir samimiyet içine girmek görgüsüzlüktür.
19. Arkadaşlarınıza kendi grubunuzu, internet sitenizi mutlaka beğenmeleri için ısrar etmek görgüsüzlüktür.
20. Sosyal paylaşım sitelerini, içinizi boşaltmak ya da mahrem dünyanızı paylaşmak için kullanmak görgüsüzlüktür.
21. Arkadaşınıza kişisel bir not iletmek için Facebook duvarını kullanmak görgüsüzlüktür.
22. Yakın olmadığınız bir arkadaşınızın doğum gününde onun Facebook duvarına laubali mesajlar yazmak görgüsüzlüktür.
23. Takma bir adın arkasına gizlenip, Facebook’ta, arkadaşlarınızla kavga etmek, şiddet kusmak görgüsüzlüktür.
24. Toplu mail gönderirken kişilerin mail adreslerini gizlememek görgüsüzlüktür.
25. Toplumsal bir tartışma yaratmak amacı taşımayan e-postalarda sadece göndereni yanıtlamak yerine toplu cevap vermek görgüsüzlüktür.
26. Sizi arayan kişilere ya da e-posta yollayanlara cevap vermemek görgüsüzlüktür.
27. “Bu e postayı hemen on kişiye gönderirsen dileğin gerçekleşecek, göndermezsen lanetleneceksin.” kıvamında e-postalar yollamak görgüsüzlüktür.
28. Sosyal paylaşım sitelerinde ünlülerin adını kullanarak hesap açmak görgüsüzlüktür.
29. Savunduğu politik görüşü destekleyen bir e posta alınca bunun doğru olup olmadığını hiç araştırmadan ilgili ilgisiz herkese göndermek görgüsüzlüktür.
30. Gelen e-postayı oluşturduğunuz bir arkadaş listesine, hiçbir filtre etmeden iletmek, bu davranışı da sosyalleşme zannetmek görgüsüzlüktür.
İyi ve kalıcı ilişkiler kurmanın hem özel hem iş hayatımızdaki mutluluk ve başarımızın ön koşulu olduğunu düşünüyorum. Yüz yüze ilişkilerimizde de sanal ortamdaki ilişkilerimizde de “düşünceli” davranmanın “empati kurmanın” son derece önemli olduğunu düşünüyorum. Görgülü olmanın sadece biçimsel değil, öze ilişkin bir konu olduğunu düşünüyorum.
Görgülü olmak sadece hangi kıyafetin nerede giyileceği ya da hangi yemekle hangi şarabın içileceğiyle sınırlı değil. Karşımızdakilere düşünceli, saygılı ve nazik davranmak Çerkeslerin bir yaşam biçimidir. Görgülü olmak hayatın her alanında, selamlaşmadan özür dilemeye, teşekkür etmekten fikir tartışması yapmaya kadar her ayrıntıya nezaket ve estetik katmaktır.
İlişkilerimize estetik bir derinlik katmak insana verdiğimiz değerin bir yansımasıdır. Bu çağın görgü kuralların eskiye kıyasla daha içten, daha samimi ve resmiyetten uzak bir gerçekçilik içinde olması gerektiğini düşünüyorum.
Yukarıdaki liste elbette sadece bir önermedir. Maddeleri yukarıdakilerle sınırlı olmadığı gibi bu liste değişmez de değildir. Bazıları çıkabilir, yenileri eklenebilir. Ancak şunu biliyorum ki bu kuralları önce kendimiz uygulamalı ve mutlaka çocuklarımıza da güzel güzel öğretmeliyiz.
Yeniçağın öncüleri bizleriz, bizden sonrakiler bizim sahipleneceğimiz Xabze kurallarına göre yaşayacaklardır.
Bu Makale 7587 Kez Okundu.
Yasin Soysal
26.04.2011 23:07:03
Aslında yıllardan beri yapılan gelenek ve görenekleri unuttuğumuz için diğer arkadaşlara biraz garip geliyor. Normali zaten budur. Osmanlı İmparatorluğunda bile uygulanan sistemdir. Şuan da ülkemiz ciddi bir sosyo-kültürel çöküntüdedir. Gençler hep batılı kültürleri örnek aldığı için gelenek ve göreneklerin de ağır bir tahribat olmuştur. İnanın şuan bu kuralları uygulayan fazla insan yoktur ülkemizde...
Mamiy Şamil
17.04.2011 23:23:12
Kıymetli Büyüğüm, Yazılarınızı büyük bir heyecanla takip ediyorum. O kadar önemli katkılar yapıyorsunuz ki anlatamam. Bizim toplumun teorik konularda uzmanlığı, herkesin neyin yapılması gerektiğini söylemesi ama kendisinin yapmaması beni çok rahatsız ediyor ama sizin yazılarınızdaki hayati yakalayan pratik sonuç verici fikirler çok anlamlı. Saygılarımla.